Rechten en plichten van de arbeidsovereenkomst

Door het aangaan van een arbeidsovereenkomst ontstaat een breed scala aan rechten en plichten, op grond van de wet en veelal ook een CAO. Er zijn echter ook onvoorziene situaties die vragen om oplossingen binnen de redelijkheid en billijkheid.

1.1. Wat is een arbeidsovereenkomst?

Actueel

De rechten en plichten die ontstaan door het aangaan van een arbeidsovereenkomst

Rechten en plichten

Werken op grond van een arbeidsovereenkomst betekent dat een medewerker, onder het gezag van de werkgever gaat werken, terwijl de werkgever als tegenprestatie loon betaalt. Op dit arbeidscontract zijn diverse wetten en daarop gebaseerde nadere regels van toepassing.

In veel gevallen moeten zowel de werkgever als de medewerker een cao naleven (1.5.). Een werkgever kan voor zijn werknemer (daarnaast) ook regels afspreken in een (personeels)reglement, waarin naast arbeidsvoorwaarden veelal ook ordevoorschriften staan met richtlijnen waarmee werknemers rekening moeten houden (1.6.).

Specifieke rechten en plichten

Door het aangaan van een arbeidsovereenkomst gelden er op grond van de wet regels voor onder andere:

De inhoud van arbeidsovereenkomst (proeftijd, concurrentiebeding, nevenwerk, detachering, bepaalde tijd) zie hoofdstuk 1.3.
Arbeidsvoorwaarden (loon, vakantie, pensioen), zie hoofdstuk 4.
Arbeidsvoorwaarden en arbeidstijden, zie hoofdstuk 5.
Rechten bij ziekte en arbeidsongeschiktheid, zie hoofdstuk 2.2
Recht op verlof (ouderschapsverlof / zwangerschapsverlof e.d. ), zie hoofdstuk 2.4.
Recht op gelijke behandeling, zie hoofdstuk 2.6.

Hoe los je zaken op die niet geregeld zijn?

Hoewel er veel vast ligt, is het juist kenmerkend voor de arbeidsovereenkomst dat er veel ongeregeld zal (moeten) blijven. Het is niet goed denkbaar dat er vooraf in iedere situatie wordt voorzien. Niet voor niets heeft de werkgever een gezagsbevoegdheid om in deze omstandigheden te kunnen voorzien.

Hieronder zal uitgewerkt worden hoe partijen tot een uitkomst komen in situaties waarin niet is voorzien. Uitgangspunt is dat binnen de grenzen van de wet, cao en arbeidsovereenkomst de redelijkheid en billijkheid voor partijen bepalend zijn.

De volgende situaties kunnen zich voordoen:

I. De arbeidsovereenkomst en andere regelingen voorzien niet in de situatie die zich voordoet. Dan moeten de werkgever en de medewerker onderling tot een oplossing komen op grond van de redelijkheid en billijkheid. Hier wordt ook gedacht aan situaties waarbij de regeling onduidelijk is en partijen van mening verschillen over de juiste uitleg zie hoofdstuk 1.4.1.
II. De arbeidsovereenkomst en andere regelingen bepalen dat de werkgever of de medewerker de bevoegdheid heeft om de situatie op te lossen, waaraan de andere partij gebonden is zie hoofdstuk 1.4.2.
III. De bepalingen die staan in een arbeidsovereenkomst of andere regelingen kunnen in de gegeven omstandigheden niet toegepast worden, omdat dit tot een (zeer) onredelijke uitkomst zal leiden zie hoofdstuk 1.4.3.

Terug naar overzichtpagina - arbeidsovereenkomst

Verder zoeken in hoofdstuk 1 over de arbeidsovereenkomst

1.1. Wat is een arbeidsovereenkomst

1.2. Tot stand komen van de arbeidsovereenkomst

1.3. Inhoud van de arbeidsovereenkomst

1.4. Rechten en plichten door aangaan arbeidsovereenkomst

1.5. Collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)

1.6. Reglement en arbeidsovereenkomst

1.7. Verrichten van werk door vreemdelingen

1.8. Medewerkers in dienst van een maatschap of vennootschap

1.9. Arbeidsbemiddeling door het UWV

1.10. Stimulerende maatregelen voor werklozen